Het fietsseizoen nadert met rasse schreden en dat betekent dat het tijd is om je fiets klaar te maken voor een fantastisch jaar vol met warme, zonnige kilometers en tweewieleravonturen met je fietsvrienden. Zelfs als je de hele winter hebt doorgereden, is het nu een goed moment om je vertrouwde ros te inspecteren en een aantal basiscontroles uit te voeren zodat je fiets straks klaar is om te vlammen.
Denk er eens over na om je fiets naar je plaatselijke fietsenmaker te brengen voor een grondige inspectie en goede afstelling voor komend seizoen. Of controleer zelf je fiets als je daar ervaring mee hebt en een goede inschatting kunt maken van slijtage of mogelijke schade. Bij twijfel breng je de fiets naar een Shimano Service Center. Zij kunnen je in een mum van tijd weer op weg helpen.
Remblokken - Controleer je remblokken en bepaal hoe lang ze nog meegaan of dat het tijd is om ze te vervangen door een nieuw setje. Kijk vooral of de remblokken nog voldoende materiaal hebben op de plek waar ze contact maken met de remschijf. Er moet nog slijtmateriaal zichtbaar zijn, voorbij de metalen veer die de remblokken op hun plek houdt. Als er nog maar weinig materiaal zichtbaar is, dan is het tijd om je remblokken te vervangen.
As je een schrapend metaal-op-metaal-geluid hoort tijdens het remmen, dan is dat een teken dat het tijd is om je remblokken te vervangen. Dat geluid betekent dat je remblokken compleet versleten zijn en onmiddellijk moeten worden vervangen omdat je anders je remschijven kunt beschadigen.
Remklauwen en remleidingen - Controleer of de remleidingen niet versleten zijn of dat de buitenkant ergens is doorgesleten. Kijk ook of er geen olie op of rond de remklauwen en remhendels zit. Beide aspecten geven aan dat kritische onderdelen van het systeem waarschijnlijk moeten worden gerepareerd of vervangen. Overweeg om de remleidingen te vervangen en de remmen te ontluchten, of breng je fiets naar je plaatselijke fietsenmaker voor reparatie.
Remschijven - Zorg dat de beide remschijven in goede conditie zijn. Verkleuring op de remschijven is een teken dat je ze moet schoonmaken of vervangen. Een lichte slijtage van het oppervlak van de remschijf is normaal, maar teveel slijtage kan de remprestaties verminderen.
Controleer ook of de remschijven nog recht zijn. Als je een lichte verbuiging van de rotor ziet of een schurend geluid hoort als je het wiel draait, dan is je schijf mogelijk verbogen. Gebruik een speciaal tooltje om de rotor weer recht te krijgen of vraag je fietsenmaker om hulp.
Remhendels - Trek de remhemdels in. Voelen ze sponsachtig aan? Kun je de hendels helemaal tot aan het stuur inknijpen? Beide symptomen kunnen duiden op problemen zoals lucht of verontreinigingen in de remleidingen of een vloeistoflek Voer een ontluchtingsprocedure uit met de Shimano easy-beed ontluchtingstrechter of breng je fiets naar je favoriete winkel voor hulp.
Remblokken - Controleer je remblokken en bepaal hoe lang ze nog meegaan of dat het tijd is om ze te vervangen door een nieuw setje. Als het slijtmateriaal te ver is afgesleten of een glasachtig hard oppervlak heeft, is het tijd om je remblokken te vervangen.
Binnen- en buitenkabels - Na verloop van tijd kan er vuil en smurrie in de buitenkabel komen, waardoor velgremmen niet meer goed functioneren. Knijp de remhendels in. Als je veel of een ongelijkmatige weerstand voelt, is het waarschijnlijk tijd om nieuwe binnen- en buitenkabels te monteren. Bovendien kunnen kabels door het gebruik uitrekken. Als er niet genoeg weerstand is en je de hendel helemaal naar het stuur kunt trekken, moet je misschien de kabel bij de remklauw iets strakker zetten.
Ketting - Gebruik een kettingslijtagemeter om te bepalen of de ketting is uitgerekt of dat hij nog binnen de toleranties zit. Een versleten ketting zorgt voor een hogere slijtage aan andere (duurdere) onderdelen zoals kettingbladen en cassettes. Controleer daarom regelmatig de ketting gedurende het seizoen en vervang hem indien nodig.
Controleer bovendien of de ketting schoon is. Je hebt je fiets toch niet weggezet zonder de ketting schoon te maken? Gebruik dan een borstel en ontvetter om de ketting schoon te maken en daarna opnieuw te smeren.
Derailleurwietjes - Controleer of de tanden van je derailleurwieltjes in goede staat zijn. Als ze scherp en puntig zijn, denk dan aan vervanging. Als ze vol zitten met smeer en vuil, was het wieltje dan met een ontvetter en borstel tot het schoon is. En onthoud: smeermiddel kan het beste worden aangebracht op de rollen van de ketting; niet op het derailleurwieltje, want dat trekt smeer aan.
Achterderailleur - De achterderailleur is een cruciaal onderdeel voor wat betreft de schakelprestaties en kan je dag maken of kraken. Controleer het schakelen terwijl de fiets op een montagestandaard staat of laat een vriend je fiets vasthouden met het achterwiel van de grond. Draai aan de pedalen en schakel de ketting over de hele cassette.
Hoe gaat het schakelen? Verloopt dat nog even soepel en betrouwbaar als toen je de fiets voor de winter opborg, of heeft iemand hem in de garage omgestoten en je dat niet verteld? Als het schakelen niet lukt, controleer dan of de derailleurpad niet verbogen is en of de bevestigingsbout aan de pad goed is aangedraaid.
Als de bout vastzit en de pad recht staat, stel de derailleur dan heel precies af met behulp van de Shimano Di2-afstelmodus op de cassette. Voor fietsen met schakelkabels gebruik je de stelschroef om opnieuw af te stellen voor beter schakelgedrag.
Laad de Di2-batterij op - Zelfs wanneer je de Di2-batterij niet gebruikt, kan deze langzaam leeglopen. Bij nieuwe 12-speed Di2-systemen sluit je de oplaadkabel aan op de achterderailleur om de batterij op te laden. Bij 11-speed Di2-systemen sluit je de kabel aan op het verbindingsbox voor het opladen. Lukt het opladen niet? Controleer de aansluitingen van de Di2-draden met de meegeleverde Di2-stekker. Of overweeg vóór het seizoen een nieuwe accu te kopen en de oude te recyclen.
Controleer je batterijniveau vóór elke rit door de versnellingsknop van de voorderailleur in te drukken, ongeacht of je ketting op het grote of kleine blad ligt (als je op het grote blad zit, houd dan de versnellingsknop ingedrukt - dit voorkomt schade aan de derailleur). Let op de volgende batterij-indicatoren.
Constant groen betekent 75-100%. Groen knipperen betekent 50-75%. Rood staat voor minder dan 50% batterij - tijd om op te laden!
Cassette en kettingbladen - Het is tijd om je cassette of kettingbladen te vervangen als je versleten tanden ziet die scherp en puntig zijn. Als alles echter vies en smerig is, maak het dan grondig schoon met een ontvetter, zeep en water voor optimale schakelprestaties (vergeet niet je ketting in te smeren na het schoonmaken van de aandrijflijn!).
Controleer ook of de cassette sluitring en de bouten van de kettingbladen goed vastzitten. Je moet ze niet kunnen bewegen met je blote handen. Als dat wel lukt, draai ze dan vast en gebruik een momentsleutel om er zeker van te zijn dat alle bouten goed vastzitten.
Cranks - Controleer je cranks op schade. Als daarvan sprake is, vervang ze dan onmiddellijk. Controleer ook of de cranks stevig aan het frame vastzitten door één crankarm vast te pakken en er zijdelings flink aan te trekken en te duwen. Er mag geen speling of geklik zijn. Controleer tenslotte of de crankarmbouten aan de niet-aandrijvingszijde niet losgeraakt zijn. Draai ze aan volgens de specificaties of ga naar je favoriete winkel voor hulp.
Loop je hele fiets na met een momentsleutel om er zeker van te zijn dat alles volgens de specificaties is aangedraaid. De waardes - hoe sterk draai je de bouten aan? - staan gewoonlijk op elk onderdeel vermeld in Newton-meters. Ze zijn ook te vinden op de Shimano-website en in gebruikershandleidingen. De stuur- en stuurpenbouten behoren tot de meest essentiële bouten om te controleren, omdat deze het stuur en de besturing waarborgen. Controleer tevens de bevestigingsbouten van de derailleur, de klembout van het zadel en de bevestigingsbouten van het zadel. Het juiste aanhaalmoment voorkomt verschuiving en verlengt de levensduur van onderdelen en sluitingen. Als boutkoppen versleten lijken, overweeg deze dan te vervangen om beschadiging van bevestigingsmiddelen en gereedschap te voorkomen.
Lagers - Test de soepelheid van de lagers in het balhoofdstel, de trapas, de naven en de pedalen van je fiets. Kraken ze of hebben ze overmatige speling bij frequent gebruik? Dan hebben ze onderhoud nodig of moeten ze worden vervangen. Sommige lagers kan je openen en schoonmaken/ opnieuw gebruiken, maar andere, volledig afgedichte ontwerpen moet je vervangen. Balhoofdstellen en trapassen met schroefdraad zijn voor de doe-het-zelvers het meest gemakkelijk te vervangen. Als de lagers speciaal gereedschap voor verwijdering of montage vereisen, zoals press-fit trapassen of naven, helpt je plaatselijke Shimano Service Center je graag.
Banden en sealant - Zelfs sealant dat een paar maanden geleden vers aangebracht is, kan samen klonteren en een rubberachtige latexpannenkoek vormen. Schud de band en luister of je een klotsend geluid hoort. Als dat niet het geval is, is de kans groot dat het afdichtmiddel niet meer goed is. Om de proef op de som te nemen, trek je de bandhiel van de velg en hou je de opening op zes uur. Als er geen vloeibaar sealant naar onderen stroomt, verwijder dan de band en de oude sealant en vervang deze door nieuwe vloeistof.
Controleer de banden op slijtage en significante schade. Als het rubber gescheurd is of te zeer versleten lijkt, overweeg dan je banden voor het begin van het seizoen te vervangen. Als het karkas zichtbaar is door inkepingen in het loopvlak of de zijwand, is het ook tijd om nieuwe banden te leggen.
Bereid je voor op succes door je fiets schoon te maken, na te kijken en gereed te maken. Zorg ervoor dat je uitrusting in goede staat is en vervang onderdelen met overmatige slijtage. Deze lijst van controles en onderhoud lijkt misschien lang en ontmoedigend, maar als je eenmaal elk onderdeel hebt nagekeken, weet je zeker dat je fiets klaar is voor alle seizoenen.
Als je tijdens de uitvoering van deze controles twijfelt, breng je fiets dan gerust naar je plaatselijke Shimano Service Center voor een inspectie. Daar vind je immers professionals. Zij zorgen er graag voor dat je fiets veilig en in topvorm is, zodat je klaar bent voor al je uitdagingen dit jaar.