Het kan lastig zijn om te kiezen tussen een enkel kettingblad (1x) of een dubbel kettingblad (2x) voor je gravelbike. Als je echter rekening houdt met je rijstijl en het terrein waarop je fietst, kun je snel bepalen welke set-up het beste bij je past. Deze gids gaat dieper in op de terminologie, de belangrijkste voordelen van beide configuraties en we geven een aantal aanbevelingen voor beproefde SHIMANO GRX set-ups, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken.

 

Belangrijke versnellingsconcepten

Voordat we 1x en 2x vergelijken, zullen we eerst drie veelgebruikte termen uitleggen:

  • Overbrengingsverhouding - De verhouding tussen de voorste kettingbladen en de tandwielen op de cassette. Een grotere overbrengingsverhouding betekent een zwaardere versnelling en een hogere topsnelheid, terwijl een kleinere overbrenging een lichtere versnelling, makkelijker klimmen en een hoger koppel biedt.
  • Versnellingsstappen - De stapsgewijze verschillen tussen aangrenzende tandwielen/versnellingen op een cassette. Met kleinere stappen tussen de versnellingen kun je de cadansverschillen tijdens het schakelen verkleinen omdat grote sprongen in de benodigde hoeveelheid trapkracht worden vermeden. Aan de andere kant kun je door grotere versnellingsstappen met minder schakelbewegingen je versnelling aanpassen aan grote veranderingen in het terrein.
  • Versnellingsbereik - Het verschil tussen je laagste en hoogste versnelling. Een cassette met 11-36 tanden heeft bijvoorbeeld een bereik van 327%. Door een tweede kettingblad toe te voegen, vergroot je dat bereik nog verder.

GRX 1x-configuratie voor gravel

Een 1x-aandrijving is populair onder rijders die op zoek zijn naar eenvoud in hun schakelsysteem. De Shimano GRX 1x12-speed Di2 maakt gebruik van een 10-51T cassette in combinatie met een enkel kettingblad (40T of 42T) zodat je de overbrengingsverhouding kunt aanpassen.

 

SHIMANO 1x GRX gravel bike gearing
SHIMANO 1x GRX gravel bike gearing

Voordelen van 1x:

  • Intuïtief schakelen (geen voorderailleur)
  • Betere afvoer van modder en vuil
  • Lager gewicht en minder onderhoud

 

Keuze uit kettingbladen:

  • 42T – Hogere snelheid op vlakkere wegen, het meest geschikt voor wielrenners en cyclocrossers die overstappen op gravel.
  • 40T – Balans tussen klimmen en snelheid op glooiend terrein, en bedoeld voor lange, geleidelijke beklimmingen. Ook geschikt voor rijders die de voorkeur geven aan een hogere cadans.
  • 38T – Voor het maximaliseren van de lage klimversnellingen; met name geschikt voor rijders die in bergachtig terrein rijden of als je kampeeruitrusting meeneemt tijdens meerdaagse ritten.

 

GRX 2x-configuratie

Een 2x-aandrijving biedt het grootste bereik en de kleinste versnellingsstappen, ideaal voor rijders die waarde hechten aan een nauwkeurige cadanscontrole. GRX biedt twee kettingbladcombinaties (48/31T en 46/30T) die gekoppeld kunnen worden aan diverse SHIMANO 12-speed cassettes (11-30T, 11-34T, 11-36T).

SHIMANO GRX 2x Di2 gravel bike
SHIMANO GRX 2x Di2 gravel bike

Voordelen van 2x:

  • Kleinere versnellingsstappen voor soepelere cadansovergangen
  • Breed bereik voor gevarieerd terrein en uiteenlopende omstandigheden
  • Veelzijdigheid bij tegenwind, steile beklimmingen en snelle vlakke stukken

 

Kettingbladcombinaties:

  • 48/31T – Geschikt voor vlakke of glooiende parkoersen en wedstrijden met aanhoudend hoge snelheden.
  • 46/30T – Ideaal voor steile beklimmingen en rustige duurritten.

Cassetteopties:

  • 11–30T (272% bereik) – Cluster met korte overbrengingsverhouding voor situaties met snel opvolgende snelheidsveranderingen.
  • 11–34T (309%) – Balans tussen bereik en stapgrootte.
  • 11–36T (327%) – Laagste versnellingen voor de steilste beklimmingen.
Shimano GRX RX827 1x GRX gravel groupset
Shimano GRX RX827 1x GRX gravel groupset

Cadans en snelheid vergelijken

Laten we nu eens kijken naar de versnellingsstappen en zien hoe de snelheid van een rijder verandert bij het schakelen tussen versnellingen met een 1x- en 2x-configuratie. 

 

Bij een 2x12-versnellingssysteem met GRX 48/31T-kettingbladen en een 11-36T-cassette, zal een rijder die 100 omwentelingen per minuut trapt, de volgende snelheden halen (gegeven een bepaalde wielmaat) wanneer hij de kleinste drie tandwielen van de cassette gebruikt en aan de voorkant het grootste kettingblad kiest:

 

  • 57,0 km/u – met het 11T-tandwiel
  • 50,1 km/u – met het 12T-tandwiel
  • 46,2 km/u – met het 13T-tandwiel

 

Dit komt neer op een totaal snelheidsverschil van 10,8 km/u tussen de hoogste drie versnellingen van het GRX 2x-aandrijfsysteem.

SHIMANO GRX 1x Di2
SHIMANO GRX 1x Di2

Voor een 1x12-speed set-up met een GRX 42T kettingblad en een 10-51T cassette, zal een fietser die 100 tpm trapt de volgende snelheden bereiken wanneer hij op de kleinste drie tandwielen van de cassette rijdt:

 

  • 54,7 km/u – met het 10T tandwiel
  • 45,7 km/u – met het 12T tandwiel
  • 39,1 km/u – met het 14T tandwiel

 

Dit komt neer op een totaal snelheidsverschil van 15,6 km/u tussen de hoogste drie versnellingen van het GRX 1x-aandrijfsysteem. Het grotere snelheidsverschil is te danken aan de grotere stappen tussen de tandwielen op de cassette (10T, 12T, 14T). Dit voorbeeld illustreert hoe een 2x-set-up kleinere ruimtes tussen de versnellingen oplevert, terwijl 1x bredere sprongen biedt.

 

Aanbevolen set-ups per rijstijl

Als deze berekeningen je hoofd doen tollen, dan vind je in de onderstaande tabel een aantal geteste en betrouwbare versnellingscombinaties voor verschillende soorten rijders. Kies een beproefde configuratie op basis van je doelen en stem vervolgens de kettingbladen of cassettes af op jouw situatie.

SHIMANO GRX 1x vs 2x comparision chart
SHIMANO GRX 1x vs 2x comparision chart
Shimano GRX Di2 1x
Shimano GRX Di2 1x

Of je nu geniet van de elegante eenvoud van 1x of de verfijnde controle van 2x, met de Shimano GRX-serie heb je alle mogelijkheden onder handbereik. Van snelle gravelraces tot bikepacking-expedities, er is een versnellingsoplossing die past bij jouw rijstijl en het terrein waarop je rijdt. Dus pak je fietsspullen, spring op de fiets en verken de wereld buiten de gebaande paden. En... geniet van elke pedaalslag, ongeacht de versnellingsopties die je hebt gekozen!